Son dönemin en çok konuşulan konularından bir tanesi hiç şüphesiz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamaları sonrası AKP’nin”Sosyal Medya Yasakları” konusunda atmaya hazırlandığı adımlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarında dikkat çeken ama çok da tartışılmayan bir konu ise Erdoğan’ın yasaklama getirilmesi için adımlar atılması gerektiğini ifade ettiği mecraları dile getirirken Twitter,Youtube hatta Netflix gibi mecraları saymasına rağmen Facebook’un adını ağzına dahi almaması…
FACEBOOK NEDEN AKP KORUMASINDA?
Aslında bu durum AKP iktidarının “Sosyal medya yasakları” konusunda kendisine gerekçe yaptığı konular noktasında da bir “Samimiyet testi” halini almakta.
Zira Facebook bugün Dünya’da yaklaşık 2,5 milyar insanın kullandığı bir sosyal medya mecrası.Dolayısı ile eğer AKP’nin bahsettiği gibi “Sosyal medya üzerinden yapılacak bir manipülatif operasyon” asli gerekçeyse Facebook burada çok daha etkin rol oynayabilir. Kaldı ki Facebook daha önce Arap Baharı’ndan Fransa’daki sarı yelekliler eylemlerine kadar kitlelerin mobilize edilmesi konusunda kullanıldı.
Ama günümüzün “Dijital Dünyası” içerisinde sosyal medya mecraları kadar bu mecraların toplumsal muhalefeti etkileme noktasında etkileri bu sosyal medya mecralarının “Kullanıcı profilleri” ile belirlenmekte.
Facebook bu noktada AKP’nin kendi seçmen kitlesini barındıran bir mecra.Daha muhafazakar,yaş ortalaması daha yüksek,eğitim seviyesi özellikle Twitter’a göre görece olarak daha düşük bir kullanıcı profili Facebook’u kullanmakta.
AKP’nin ulaşamadığı “Muhalif” Z kuşağı Facebook’ta değil…
Öte yandan toplumun siyaset,medya,hukuk,ekonomi,akademi dünyasının en önemli isimleri Facebook’tan ziyade Twitter’ı kullanmakta,hatta bu toplumun “Öner” kişilerinin resmi Twitter hesapları topluma verdikleri mesajların “Resmi adresi” haline geliyor.
Toplumun en etkili muhalif isimleri Twitter üzerinden verdikleri mesajlarla AKP’nin karşısında bir toplumsal muhalefetin en etkin şekilde oluşmasını sağlıyor.
FACEBOOK AKP İÇİN TİCARETEN ÖNEMLİ…
Bugün Türkiye’de temsilcilik açan Facebook, Instagram ile birlikte Türk şirketlerinin sosyal medya mecraları üzerinde verdikleri reklamların ezici bölümünü alıyor.
Bu ticari hacim aynı zamanda Facebook ile Ticaret Bakanlığı’nın KOBİ’lerin gelişimi üzerine birlikte proje üretmelerine kadar varan bir işbirliğinin de başlamasına sebep oldu.
Olayın bu boyutu AKP için ciddi önem arz etmekte.Zira büyük reklam bütçeleri olmadığı için yüzbinlerce küçük ve orta ölçekli şirket reklamlarını Facebook üzerinden yapıyor,bureklamlarise şirketlerin cirolarını arttırmalarına neden oluyor.Bu da AKP iktidarına “Vergi” olarak dönüyor.
Facebook’un kapatılması bu reklam mecrasını kapatacağı için çok sayıdaki küçük ve orta ölçekli işletmenin işleride daralma yaşanması,cirolarda düşüş yaşaması söz konusu.
Bırakın vergiyi ekonomik olarak “Domino” etkisi yaratabilecek bazı olumsuz gelişmelerin tetikleyicisi olma potansiyeli dahi taşımakta böylesi bir “Yasak” kararı.
Öte yandan AKP’nin “Sosyal Medya Yasakları” noktasında şirketlerin sosyal medya mecrasında en fazla reklam verdiği mecra olan Instagram’ı da ağzına almaması da “Enteresan” bir durum.
TWİTTER VE FACEBOOK DİJİTAL DÜNYANIN 2 AYRI EKOLÜ…
Öte yandan AKP’nin Facebook’a “dokunmaması” adını ağzına bile almamasının asli sebebi Facebook ve Twitter’in dijital dünyada 2 farklı “Ekolü” temsil ediyor olması…
Facebook,hükümetler ile iyi ilişkiler geliştiriyor,siyasi reklamların “Parayla” platformu üzerinden yayınlanmasına izin veriyor,verilerini parayla Cambridge Analytica “Skandalında” olduğu gibi satarak “Siyasal seçmen manipülasyonuna” yardımcı oluyor.
Hatta tüm bu yaşanan skandallardan sonra ABD’de Kongre karşısında soruşturma geçiren Facebook’un sahibi Mark Zuckerberg tüm baskılara rağmen Facebook üzerinde parayla siyasi reklam verilmesi uygulamasından vazgeçmeyeceklerini söyledi.
Twitter ise hükümetler ile “İyi ilişkiler geliştirmek” gibi bir kaygı taşımıyor,Twitter siyasi reklamların platform üzerinde parayla yayınlanmasını da yasakladı.Twitter’in sahibi Jack Dorsey “Siyasi mesajların para ile değil hak ettiği için kitlelere ulaşması gerektiğini düşündüklerini” açıklamıştı.
Twitter kullanıcılarının verilerini de paylaşmıyor,kullanıcı gizliliği konusunda hassas…
Twitter’in kendi üzerinden siyasi manipülasyonun önüne geçmek adına,Trump’un seçmenlerine gönderdiği mesajların altına “Bilgiyi doğrula” butonu koymak gibi “Filitreleme” önlemleri de var.Yani Twitter dezenformasyonu engellemek üzere mümkün olduğunca hassas davranıyor,platform geçtiğimiz günlerde AKP tarafından kontrol edildiği belirlenen binlerce hesabı kapatmıştı.
YOUTUBE “MUHALİF ALTERNATİF MEDYANIN” MERKEZİ
İktidarın Youtube üzerine gitmesinin ana sebebi ise AKP tarafından dizayn edilerek “HAVUZ MEDYASINA” dönüştürdüğü merkez medyada kendi düzenine uymayan “Muhalif” ve “Bağımsız” gazetecilerin Youtube’da kendi kanallarını kurarak pek çok televizyon kanalından çok daha etkin ve daha fazla izlenen muhalif yayınlar yapması.
Youtube üzerinden muhalif ve bağımsız gazetecilerin yapmış oldukları yayınlara teknolojinin imkanları da eklenince AKP’nin yıllar içerisinde milyarlarca dolar harcayarak kurduğu klasik medya düzeni ve bu düzenin “Yalan bilgiye”dayalı propaganda mekanizması da işlevsiz hale gelmekte.
VE NETFLİX…
AKP kendi tabanına özellikle LGBT+ karşıtı söylemler ile sıklıkla mesaj vermekte.Oysa Netflix bu anlamda gerek LGBT+ içerikler barındırması,gerekse AKP’nin konsolide etmek istediği ana kitle olan kendi muhafazakar kitlesine uygun olmayan bazı içerikleri yayınlanıyor olması nedeni ile AKP’nin hedef tahtasına oturuyor.
AKP bu içeriklerden rahatsız olan kendi tabanına mesaj vermek için Netflix’i kapatma tehdidi ile kendi tabanına mesaj gönderiyor.
SONUÇ…
Sonuç olarak tüm bu tablonun bize gösterdiğinin AKP’nin “Sosyal medyayı” değil “İşine gelmeyen sosyal medyayı” engelleme çabasında olduğunu söylemek hiç de yanlış bir tespit olmayacaktır.
Celal Eren Çelik