1868 yılında kurulan, 1877’de Hilal-i Ahmer Cemiyeti adıyla faaliyetlerini devam ettiren ve son olarak 1935 yılında bugünkü adını alan Kızılay 149 yaşında.
Kızılayın kurucusu ise sonradan müslüman olup Abdullah adını alan Avusturyalı Karl Eduard Hammerschmidt
Abdullah Bey kimdir?
Türk bilim tarihinde bilinen adı ile “Macarlı Miralay Abdullah Bey”, 1800 yılında Avusturya’nın Viyana şehrinde dünyaya geldi. Doğduğunda kendisine Karl Edward adı verildi.
Viyana Akademisi’nde felsefe öğrenimi gördükten sonra doğa bilimleri ile ilgilendi. Mineroloji, Jeoloji ve Fosil Bilim Dalında uzmanlaştı; 1837 yılında tıp doktoru oldu. Viyana üniversitesinde hem zooloji okutmanı, hem de cerrah olarak çalıştı.
Osmanlı Devleti’ne sığınması
6 Ekim 1848 tarihinde Macarlar tarafından başlatılan “Viyana Ayaklanması”na katıldı. Ayaklanma, 31 Ekim 1848’de bastırılınca, Polonyalı Józef Bem ve bazı arkadaşları ile birlikte Macar ordusuna katılıp Transilvanya savunmasında savaştı. Macarların yenilgiye uğraması üzerine, hayatını kurtarabilmek için arkadaşları ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu’na sığındı.
İstanbul’da önce Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’ye atandı fakat Avusturya sefaretinden gelen yoğun baskılar üzerine Şam’daki bir askeri hastaneye Miralay rütbesiyle tayin edildi. Bu dönemde Müslümanlığı kabul etti ve Abdullah adını aldı.
1855’te Kırım Savaşı’nın bitmesine doğru İstanbul’a çağrıldı; önce Gülhane, ardından da Haydarpaşa hastanelerinde çalıştı.
Kızılay’ın kurulması için çalışmaları
1867’de Osmanlı hükümeti tarafından Paris sergisine delege olarak gönderildi. Paris’te toplanan Milletlerarası Sıhhî Yardım Komitesi’ne katıldı ve Türkiye’nin daimî temsilciliğine seçildi. Milletlerarası Yardım Komitesi Başkanlığı tarafından kendisine Osmanlı imparatorluğu içinde yaralılara yardım derneği kurulması için vekâlet verildi.[2] Paris’ten döndükten sonra bu konuda girişimlerde bulundu ancak engellerle karşılaştı. Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa’nın desteğini alarak bugünkü Türk Kızılayı’nın kuruluş çalışmalarını başlattı.
Kaynak: Yeni Hareket