TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişiklik teklifinin “olağanüstü hal yönetimi” başlığı altındaki 12. maddesi 344 evet, 133 ret, disiplin mahkemeleri dışındaki askeri mahkemeleri kaldıran 13. maddesi de 343 evet, 133 ret oyu oyu ile kabul edildi.
Anayasa değişikliğinde HSYK’nın yapısını yeniden belirleyen 14.maddenin görüşmeleri başladı.
Konular: YENİ ANAYASA, BAŞKANLIK SİSTEMİ, TBMM 14 Oca 2017 Güncelleme 22:52 +03
TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişiklik teklifinin “olağanüstü hal yönetimi” başlığı altındaki 12. maddesi 344 evet, 133 ret oyu ile kabul edildi. Disiplin mahkemeleri dışındaki askeri mahkemeleri kaldıran 13. madde de 343 evet, 133 ret oyu oyu ile kabul edildi. Anayasa değişikliğinde HSYK’nın yapısını yeniden belirleyen 14.maddenin görüşmeleri başladı.
13. madde
13. madde şöyle:
“2709 sayılı Kanunun 142 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir:
Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamaz. Ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilir.”
12. madde
Teklifin 12. maddesi, “olağanüstü hal yönetimi” başlığı altında, cumhurbaşkanın olağanüstü hâl ilanını düzenliyor:
“Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir. Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir. Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi her defasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz. Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile 15 inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir. Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, 104 üncü maddenin onyedinci fıkrasının ikinci cümlesinde belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Resmî Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur.
Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanamaması hâli hariç olmak üzere; olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri üç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar.”
İlk 4 madde tartışması
AKP Milletvekili İsmail Aydın [[Fotoğraf: Zahidin Köşüş / Al Jazeera]]
12. madde ile ilgili görüşmeler sırasında kürsüye çıkan AKP Milletvekili İsmail Aydın konuşması sırasında bir hukukçu olarak Anayasa’nın ilk dört maddesinin de değiştirilebileceğine inandığını söyledi.
MHP Grup Başkanvekili Erhan Usta, bunun tehlikeli bir görüş olduğunu, MHP’nin bu konuda çok hassas olduğunu söyledi ve “Öyle bir görüşünüz varsa bunu bu aşamada öğrenelim” dedi.
İsmail Aydın yeniden söz alıp bunun şahsi görüşü olduğunu, partisinin ilk dört maddenin arkasında olduğunu söylese de MHP ve CHP milletvekilleri tepki göstermeye devam etti.
AK Parti Siyaset ve Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı bu tartışmalar üzerine İsmail Aydın’ı salonun arkasına götürerek onunla konuştu.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, tartışmalar üzerine İsmail Aydın’ı salonun arkasına götürerek onunla konuşmuştu. [Fotoğraf: Zahidin Köşüş / Al Jazeera]
Kaynak: Al Jazeera, AA, DHA